Praca zdalna to dla wielu osób jest spełnienie marzeń. Obecnie telepraca staje się standardem w wielu firmach. Wpłynęła na to pandemia oraz ogólne przemiany technologiczne i postępująca cyfryzacja.
Z tego artykułu dowiesz się
- Czym jest telepraca?
- Czy są jakieś różnice między telepracą i pracą zdalną?
- Jakie są wady i zalety pracy zdalnej?
- Jaka jest definicja telepracy w kodeksie pracy?
- Jakie są najważniejsze zasady efektywnej pracy zdalnej?
- Jak znaleźć pracę z domu?
Czym jest telepraca?
Pojęcie telepracy zostało wprowadzone już w 1973 roku, a autorem tego terminu był Jack Nilles (naukowiec, uczestniczący w projektach NASA). Nilles zauważył, że nowoczesne technologie można wykorzystać w służbie człowieka i pozbyć się kłopotliwych dojazdów do miejsca pracy.
Praca zdalna to bardzo elastyczne rozwiązanie, które nie zakłada konkretnych godzin pracy, ani też konieczności stałego kontaktu z pracodawcą. Jest to praca z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, a miejscem jej stałego wykonywania może być dom (w ramach home office), centrum coworkingowe lub kawiarnia.
Najważniejsze cechy pracy w formie telepracy
Do najważniejszych cech telepracy można zakwalifikować:
- Elastyczność miejsca pracy – pracownik może wykonywać swoje obowiązki zawodowe w domu, kawiarni, pociągu, centrum coworkingowym, innym miejscu.
- Czas pracy jest ruchomy i zwykle zależy od ustaleń między pracownikiem i pracodawcą.
- Wykonywana z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, regularnie poza zakładem pracy.
- Istnieje konieczność korzystania z laptopa lub urządzeń mobilnych. Pracownik wykonuje swoje obowiązki za pośrednictwem Internetu, czasami smartfona, telefonu komórkowego oraz różnorodnych aplikacji mobilnych.
- Pracownik nie musi dojeżdżać do swojego miejsca pracy.
- Godziny pracy nie muszą być ustalone.
- Pracodawca sprawuje znacznie mniejszą kontrolę nad pracownikiem.
Warto dodać, że niektórzy pracownicy korzystają z modelu hybrydowego, a więc wykonują telepracę przez 2 lub 3 dni w tygodniu, a pozostałe dni robocze spędzają w biurze.
Telepraca a praca zdalna – różnice
Różnice dotyczą przede wszystkim kwestii prawnych. Telepraca jest zdefiniowana w Kodeksie Pracy, natomiast praca zdalna nie. Ponadto telepraca wymaga od pracodawcy spełnienia wymogów formalnych, w tym między innymi zapewnienia pracownikowi niezbędnych narzędzi pracy (na przykład laptopa, dodatkowego monitora), pokrycie kosztów pracy, przeprowadzanie szkoleń, a także weryfikację obecności pracownika i wykonywania wszelkich obowiązków.
Praca zdalna to pojęcie nieco szersze niż telepraca, ponieważ odnosi się nie tylko do zatrudnienia w ramach umowy o pracę, ale także umowy-zlecenie, umowy o dzieło, szeroko pojętej działalności gospodarczej oraz freelancingu (wolny strzelec).
Zalety pracy z domu
Praca z domu ma wiele zalet, ale posiada także wady. W przypadku telepracy pracownik wykonuje obowiązki w ramach umowy o pracę i w stałych godzinach. Z kolei praca zdalna może wymagać założenia własnej działalności gospodarczej lub zatrudnienia w ramach umowy o dzieło.
W tym przypadku do najważniejszych zalet można zakwalifikować między innymi:
- Możliwość zdobycia wielu zleceń i pracy dla różnorodnych klientów,
- Wyższe zarobki,
- Praca tylko dla siebie, w wyznaczonych przez siebie godzinach i czasie,
- Brak kontroli ze strony pracodawcy w takiej formie, w jakiej znane jest to z biura,
- Możliwość wykonywania obowiązków domowych, poświęcenia czasu dzieciom lub rodzinie,
- Poczucie niezależności.
Zalety pracy zdalnej z perspektywy pracodawcy
Praca w modelu home office niesie sporo korzyści nie tylko dla pracownika, ale także dla pracodawcy. Do najważniejszych zalet pracy zdalnej z perspektywy szefa można zakwalifikować:
- Mniejsze koszty utrzymania – nie ma konieczności wynajmowania biur, kupowania biurek, krzeseł do biura.
- Produktywność – pracodawcę interesują głównie efekty, a nie czas pracy, co sprawia, że pracownik stosuje się do wszelkich wskazówek i stara się być jak najbardziej efektywny.
- Nie trzeba organizować miejsca pracy, a także płacić za kawę, herbatę, lunche pracownicze.
- Dostęp do specjalistów z całego kraju, a nawet spoza jego granic.
- Możliwość zatrudnienia nie tylko w ramach umowy o pracę, ale także umowy o dzieło lub kontraktu B2B.
Wady pracy zdalnej
Z drugiej strony home office może powodować pewne trudności, zwłaszcza u osób słabo zorganizowanych, które nie potrafią kontrolować swoich obowiązków. W takim wypadku problemem może być właśnie brak kontroli i brak stałych godzin pracy, co zaburza tradycyjny styl życia i rytm dnia. Dodatkowo w przypadku freelancerów trudnością może być brak stałego wynagrodzenia oraz nieregularne dochody. Zarówno w telepracy, jak i pracy zdalnej, sporym minusem jest konieczność spędzania czasu samotnie, bez współpracowników.
Wady pracy zdalnej z perspektywy pracodawcy
Jednocześnie praca zdalna może nieść pewne ryzyko dla pracodawcy. Chodzi tutaj głównie o brak kontroli i nadzoru. Dodatkowo istnieje większe ryzyko utraty pracownika – skoro może on wybierać między wieloma ofertami pracy w modelu home office, to może szybciej zmienić miejsce zatrudnienia. Telepraca wykonywana jest przy pomocy środków komunikacji elektronicznej, regularnie poza zakładem pracy, a to czasami może oznaczać brak kontaktu z pracownikiem. To może budzić niepewność ze strony pracodawcy.
Telepraca – kodeks pracy
Telepraca i telepracownik są zdefiniowane w Kodeksie Pracy (art.67) w sposób następujący:
Praca może być wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną (telepraca).
Telepracownikiem jest pracownik, który wykonuje pracę w warunkach określonych w § 1 i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
W tym kontekście można uznać, że telepraca regulowana jest tylko i wyłącznie postanowieniami Kodeksu Pracy, a więc powinna być wykonywana w ramach umowy o pracę.
Najważniejsze zasady efektywnej telepracy w modelu home office
Telepraca może być efektywna tylko w sytuacji, gdy pracownik stosuje się do określonych zasad postępowania. Do najważniejszych reguł można zakwalifikować:
- Samodyscyplina – konieczność dostosowania się do zupełnie innego stylu wykonywania obowiązków niż ten znany z biura.
- Dobre zorganizowanie swojej pracy i efektywne zarządzanie czasem.
- Regularne przerwy oraz dbanie o work-life balance, czyli o równowagę między pracą i życiem osobistym.
- Zadbanie o ciche i swobodne miejsce pracy.
- Wyznaczenie sobie konkretnych godzin wykonywania obowiązków oraz momentu, w którym nie odpisujemy na maile i nie kontaktujemy się z pracodawcą/ klientami.
Jak znaleźć pracę z domu?
Osoby, które chcą zacząć pracować w ramach zatrudnienia na umowę o pracę i zostać telepracownikami, powinny skontaktować się ze swoim pracodawcą lub spróbować swoich sił w różnych procesach rekrutacyjnych lub poza nimi, np. wysyłając profesjonalnie przygotowaną prośbę o zatrudnienie. Z kolei ci, którym bardziej zależy na zupełnej swobodzie i pracy freelenacera, powinni skoncentrować się na przebranżowieniu i poszukiwaniu klientów.
Zawody odpowiednie do pracy zdalnej
Tutaj spore znaczenie ma wybór odpowiedniej profesji, na przykład grafika, copywritera, programisty, redaktora, specjalisty ds. mediów społecznościowych oraz tworzenie własnego kanału w mediach społecznościowych. Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji i kompetencji, a także motywacji i chęci do zmiany swojego stylu życia. Jeśli zależy ci na znalezieniu pracy zdalnej, spróbuj swoich sił w zawodach dla wolnych strzelców lub szukaj zatrudnienia przez portale z ofertami pracy.