Umowa o zakazie konkurencji to istotny dokument regulujący relacje między pracownikiem a pracodawcą. Określa ona, czy po zakończeniu pracy możemy podjąć zatrudnienie u konkurencji lub założyć własną działalność. Zakaz konkurencji może obowiązywać również w trakcie trwania umowy o pracę.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Kiedy można zawrzeć umowę o zakazie konkurencji
- Jakie są zasady zakazu konkurencji w czasie trwania i po ustaniu stosunku pracy
- Co powinna zawierać umowa o zakazie konkurencji
- Jak wygląda wzór umowy o zakazie konkurencji, abyś mógł sprawdzić, czy jej postanowienia są zgodne z prawem.
Czym jest umowa o zakazie konkurencji?
Umowa o zakazie konkurencji określa, czy po zakończeniu pracy możemy podjąć zatrudnienie u konkurencji lub założyć własną działalność konkurencyjną wobec dotychczasowego pracodawcy.
Zakaz ten może dotyczyć także czasu trwania umowy o pracę. Wtedy pracownik nie może dodatkowo wykonywać podobnej pracy na własny rachunek lub dla innego pracodawcy.
Umowę o zakazie konkurencji pracodawca może zaproponować przy zawieraniu umowy o pracę. Może ją też zawrzeć w trakcie zatrudnienia, jeśli np. powierza pracownikowi ważne informacje lub kontakty, które mogłyby być wykorzystane u konkurencji.
Taka umowa musi być zgodna z przepisami Kodeksu pracy, które chronią prawa pracownika.
Zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy
Zakaz konkurencji w trakcie trwania umowy o pracę oznacza, że pracownik nie może dodatkowo wykonywać podobnej pracy na własny rachunek lub dla innego pracodawcy.
Np. księgowy zatrudniony w firmie X na pełen etat, nie może równocześnie świadczyć usług księgowych w godzinach pracy dla firmy Y lub prowadzić własnej działalności w tym zakresie.
Zakaz ten chroni interesy pracodawcy, aby pracownik nie wykorzystywał zdobytej wiedzy i umiejętności oraz czasu pracy do działań konkurencyjnych. Nie może jednak zbytnio ograniczać praw pracownika, np. do podjęcia dodatkowego zatrudnienia po godzinach pracy.
Szczegółowe zasady zakazu konkurencji w czasie trwania umowy o pracę regulują przepisy Kodeksu pracy.
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Zakaz konkurencji po ustaniu zatrudnienia dotyczy sytuacji, gdy odchodząc z pracy nie możemy przez jakiś czas podjąć zajęcia u konkurencji lub założyć własnej działalności konkurencyjnej.
Np. po odejściu z firmy budowlanej X, przez następne 2 lata nie możemy pracować w podobnej firmie Y lub założyć własnej działalności budowlanej.
Maksymalny okres takiego zakazu po ustaniu zatrudnienia to 2 lata. Może być też krótszy, np. 6 miesięcy lub 1 rok. Im dłuższy zakaz, tym większe musi być ze strony pracodawcy wynagrodzenie dla pracownika.
Zakaz konkurencji po pracy ma chronić interesy i inwestycje pracodawcy w pracownika, np. przekazaną wiedzę i kontakty. Jednak nie może nadmiernie ograniczać jego praw.
Wzór umowy o zakazie konkurencji
Umowa o zakazie konkurencji powinna zawierać kilka istotnych elementów:
- Okres obowiązywania zakazu konkurencji – czy dotyczy czasu zatrudnienia, okresu po ustaniu pracy, czy obu tych sytuacji.
- Zakres zakazu – jakich działań konkurencyjnych zabrania umowa, np. podjęcia pracy u konkurencji, założenia własnej działalności, świadczenia usług na rzecz konkurencji.
- Obszar – gdzie obowiązuje zakaz konkurencji, np. tylko w mieście X lub w promieniu 50 km od siedziby firmy.
- Wysokość odszkodowania dla pracownika – jeśli umowa przewiduje zakaz konkurencji na czas po ustaniu zatrudnienia.
- Zasady wypowiedzenia umowy lub odstąpienia od zakazu.
- Podpisy obu stron.
Poniżej zamieszczam przykładowy wzór umowy o zakazie konkurencji do pobrania.
UMOWA O ZAKAZIE KONKURENCJI
Zawarta w dniu ……………………. w …………………… pomiędzy:
……………………………………………………. z siedzibą w ……………………………………,
zwanym dalej „Pracodawcą”, reprezentowanym przez ………………………………………..,a …………………………………………, zamieszkałym/ą w ………………………………………………..,
zwanym dalej „Pracownikiem”
§ 1.
1. Pracownik zobowiązuje się w okresie zatrudnienia u Pracodawcy nie prowadzić działalności konkurencyjnej w stosunku do działalności prowadzonej przez Pracodawcę
2. Za działalność konkurencyjną uważane będą w szczególności następujące czynności:
– prowadzenie przedsiębiorstwa konkurencyjnego we własnym imieniu lub za pośrednictwem osoby trzeciej
– pozostawanie w stosunku pracy w spółce prowadzącej zbliżoną działalność
– występowania w charakterze agenta, pełnomocnika lub prokurenta podmiotów konkurencyjnych
– ………………………………….. (ew. inne)
3. Pracownik zobowiązuje się ponadto w okresie zatrudnienia nie świadczyć pracy na podstawie umowy o pracę, kontraktu menadżerskiego, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub na jakiejkolwiek innej podstawie, na rzecz jakiegokolwiek podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną wobec Pracodawcy.§ 2.
1. Pracownik zobowiązuje się do zachowania w tajemnicy wszelkich okoliczności i poufnych informacji, o których dowiedział się w związku z wykonywaną przez niego pracą, a których ujawnienie mogłoby narazić Pracodawcę na szkodę.
2. W szczególności Pracownik zobowiązuje się do zachowania w tajemnicy informacji dotyczących stosowanych przez Pracodawcę technologii, systemu produkcji, zasad organizacji pracy, sposobu prowadzenia działalności handlowej i danych dotyczących jego kontrahentów.§ 3.
W razie naruszenia przez Pracownika zakazu konkurencji, o którym mowa w niniejszej umowie, Pracodawca może:
1. dochodzić od niego naprawienia poniesionej szkody na zasadach określonych
w art. 114-122 Kodeksu pracy
2. zastosować wobec Pracownika, niezależnie od odpowiedzialności materialnej, określonej w ust. 1 odpowiedzialność porządkową, a w uzasadnionych wypadkach wypowiedzieć umowę o pracę lub rozwiązać ją bez wypowiedzenia z winy Pracownika.§ 4
Pracodawca zobowiązuje się do zapłaty Pracownikowi odszkodowania w wysokości ………. % otrzymanego wynagrodzenia.
§ 5.
Wszelkie zmiany i uzupełnienia niniejszej umowy wymagają zachowania pod rygorem nieważności formy pisemnej.§ 6.
Ewentualne spory mogące wyniknąć z realizacji niniejszej umowy rozstrzygane będą przez Sąd właściwy rzeczowo dla siedziby Pracodawcy.§ 7.
Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym
dla każdej ze stron.…………………….. …………………………..
Pracodawca Pracownik
Podsumowanie
Umowa o zakazie konkurencji to ważny dokument wpływający na naszą sytuację zawodową. Określa ona, czy po zakończeniu pracy będziemy mogli podjąć zatrudnienie u konkurencji lub prowadzić własną działalność konkurencyjną.
Zakaz konkurencji może dotyczyć zarówno okresu w trakcie trwania umowy o pracę, jak i na pewien czas po jej rozwiązaniu. Najważniejsze jest, aby postanowienia umowy były zgodne z przepisami prawa i nie ograniczały nadmiernie naszej wolności zawodowej.